Mất ngủ là bệnh gì? Nguyên nhân gây nên bệnh mất ngủ?

Giấc ngủ đóng vai trò rất quan trọng đối với sức khỏe và tinh thần của mỗi con người. Vì thế, khi bị mất ngủ kéo dài sẽ gây ra không ít hệ luỵ xấu. Vậy mất ngủ là bệnh gì? Câu trả lời sẽ được Huong.vn giải đáp qua bài viết dưới đây, mời bạn đọc cùng theo dõi nhé!

Mất ngủ là bệnh gì?

Mất ngủ là một dạng rối loạn giấc ngủ có biểu hiện như: khó ngủ, ngủ không sâu giấc, thường xuyên dậy sớm dù không ngủ được hoặc không thể ngủ lại được.

Mất ngủ được phân thành hai loại:

• Mất ngủ cấp tính: Mất ngủ không thường xuyên kéo dài dưới một tháng.
• Mất ngủ mãn tính: Mất ngủ xảy ra thường xuyên và kéo dài từ một tháng trở lên.

Mất ngủ có thể là dấu hiệu của bệnh lý gì?

Trầm cảm

Trầm cảm khiến người bệnh bỏ ăn bỏ uống, sinh lực, trí nhớ kém, dễ cáu gắt, khó tập trung,… Nó khiến mọi người trải qua tình trạng mất ngủ tái diễn theo thời gian và nếu không được điều trị thì tình trạng ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn.

Viêm mũi do dị ứng

Viêm mũi dị ứng là một trong những điều cần quan tâm nếu bạn đang thắc mắc mất ngủ thường xuyên. Do có nhiều chất gây dị ứng trong không khí nên rất dễ phát triển bệnh viêm mũi và kích thích tạo ra các hợp chất gây nghẹt mũi. Khi người bị viêm mũi dị ứng tiếp xúc với các loại thuốc này, họ dễ bị mất ngủ về đêm.

Ngoài ra, do nghẹt mũi cản trở lưu thông không khí nên bệnh nhân dễ bị ngưng thở khi ngủ, khiến bệnh nhân phải thay đổi tư thế hoặc thức giấc để kiểm soát nhịp thở.

Viêm khớp dạng thấp

Thường xuyên mất ngủ cũng là triệu chứng viêm khớp dạng thấp thường gặp. Đây là căn bệnh phát sinh khi hệ thống miễn dịch tấn công các khớp khỏe mạnh, khiến sụn và xương mất khả năng tái tạo. Các triệu chứng đau nhức của bệnh khiến cơ thể thường xuyên trong tình trạng suy kiệt, thèm ngủ, chán ăn, thiếu sức sống,…

Giấc ngủ và chứng viêm khớp tương tác với nhau, dẫn đến một vòng luẩn quẩn không bao giờ kết thúc. Vì viêm khớp dạng thấp gây khó chịu, lo lắng nên người bệnh thường xuyên mất ngủ. Các triệu chứng viêm khớp trở nên tồi tệ hơn do thiếu ngủ. Tương tự như vậy, bệnh nhân đã có một số vấn đề về giấc ngủ trong một thời gian dài.

Bệnh tuyến giáp

Hoạt động quá mức của tuyến giáp khiến các hệ thống trao đổi chất khác của cơ thể tăng tốc, khiến bệnh nhân cảm thấy tràn đầy năng lượng và bồn chồn, suy giảm khả năng thư giãn và đi vào giấc ngủ..

Bệnh trào ngược dạ dày thực quản

Bệnh trào ngược dạ dày thực quản có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, kể cả thanh niên, trẻ em, và tình trạng trẻ mắc bệnh ngày càng phổ biến do lối sống căng thẳng. Tình trạng này gây ra các triệu chứng như ợ nóng, nằm xuống, nghẹt thở và ho, đau họng, khó thở, v.v. … Tất cả các triệu chứng này kết hợp lại khiến người bệnh bị mất ngủ tái diễn.

Thay đổi nội tiết tố

Phụ nữ sẽ trải qua thời kỳ mãn kinh ở độ tuổi ngoài 50. Đây cũng là thời điểm cơ thể phụ nữ trải qua những thay đổi nội tiết tố khiến họ thường xuyên bị mất ngủ. Tình trạng này, tuy nhiên, không phải là nguyên nhân cho mối quan tâm.

Các dạng mất ngủ thường gặp

Mất ngủ ban đêm

Mất ngủ về đêm được đặc trưng bởi các triệu chứng thông thường như khó ngủ vào ban đêm và trằn trọc, không sâu giấc. Giấc ngủ ban đêm ngắn hơn bình thường đáng kể, chỉ kéo dài 3-4 tiếng trước khi thức dậy.

Mất ngủ mãn tính

Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh mất ngủ có thể tiến triển thành mất ngủ mãn tính, gây nhiều khó khăn, bất tiện trong sinh hoạt hàng ngày. Mất ngủ kéo dài sẽ khó điều trị hơn, đòi hỏi người bệnh phải tuân thủ phác đồ điều trị do bác sĩ chuyên khoa chỉ định.

Mất ngủ sau sinh

Phụ nữ sau khi sinh đôi khi bị mất ngủ vì nhiều lý do, bao gồm: đau vết mổ (vết rạch hoặc vết khâu tầng sinh môn), mất ngủ do thường xuyên thức khuya chăm con dẫn đến khó ngủ, buồn phiền sau khi sinh

Rối loạn giấc ngủ

Ngủ quá nhiều nhưng không cảm thấy đủ và rối loạn nhịp thức ngủ đều là những ví dụ về rối loạn giấc ngủ. Chuyển động tay chân theo chu kỳ hoặc chứng ngủ rũ, hội chứng chân không yên, ngáy và ngưng thở khi ngủ, mộng du và nghiến răng đều có thể gây rối loạn giấc ngủ

Một số điều cần biết về bệnh mất ngủ

Nguyên nhân mất ngủ

Hiểu rõ được nguyên nhân bạn sẽ dễ dàng tìm ra giải đáp cho thắc mắc bị mất ngủ là bệnh gì? Có nhiều nguyên nhân gây mất ngủ như:

• Căng thẳng trong công việc và cuộc sống: Đây được coi là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng mất ngủ kéo dài. Cuộc sống hiện đại làm tăng gánh nặng và khiến cuộc sống trở nên bận rộn hơn; đồng thời con người bị cuốn vào vòng cơm áo gạo tiền. Điều này khiến chúng ta dễ bị lo lắng và mất ngủ là một trong những hệ luỵ sau này. Nhóm nguyên nhân này chủ yếu nhắm vào những người trẻ tuổi.
• Sử dụng chất kích thích, rượu bia: Đồ uống có cồn như bia, hay đồ uống có chứa cafein như cà phê thường xuyên kích thích hệ thần kinh khiến giấc ngủ bị gián đoạn, mất ngủ kéo dài.
• Thuốc: Sử dụng quá nhiều các loại thuốc hạ huyết áp, corticosteroid, thuốc chống trầm cảm và các loại thuốc khác có thể gây ra các triệu chứng mất ngủ kéo dài.
• Mất ngủ cũng có thể do thay đổi môi trường sống hoặc do thói quen sinh hoạt không tốt. Hơn nữa, nếu môi trường sống bị xáo trộn, đặc biệt là do ô nhiễm tiếng ồn do ô tô hoặc các tòa nhà tạo ra, nó sẽ làm gián đoạn chu kỳ giấc ngủ của con người.
• Bệnh lý: Viêm dạ dày, trào ngược dạ dày, đái tháo đường và các rối loạn mãn tính khác với các triệu chứng tồn tại, dai dẳng hoặc phát sinh thường xuyên về đêm gây khó chịu, mất ngủ. Đây cũng là một trong những nguyên nhân phổ biến gây mất ngủ kéo dài, nhất là ở người cao tuổi.

Triệu chứng mất ngủ

Mất ngủ kéo dài có một số triệu chứng lâm sàng tùy từng người. Ngược lại, người bệnh có thể nhận biết và phát hiện căn bệnh này qua các triệu chứng mất ngủ kéo dài sau đây:

• Đau đầu: Là nguồn gốc của chứng đau đầu khi mất ngủ kéo dài do khí huyết không lưu thông. các tế bào thần kinh. Các triệu chứng đau đầu thường phát sinh về đêm và làm trầm trọng thêm tình trạng mất ngủ kinh niên. Tuy nhiên, một số người thức dậy với cơn đau đầu do ngủ không ngon giấc vào ban đêm.
• Mệt mỏi và chán ăn: Khi bạn ngủ không đủ giấc, cơ thể không thể phục hồi năng lượng.
• Suy giảm trí nhớ, không tập trung vào công việc và học tập: Đây là dấu hiệu đáng lo ngại; lúc này, chứng mất ngủ kéo dài đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống và cần được giải quyết càng sớm càng tốt.
• Rối loạn tâm lý đi kèm: Nguy cơ mắc các bệnh tâm thần kinh, đặc biệt là trầm cảm khi mắc phải triệu chứng mất ngủ kinh niên.
• Chất lượng giấc ngủ kém: khó đi vào giấc ngủ, khó duy trì giấc ngủ, thức dậy quá sớm, người vẫn còn mệt mỏi, thường xuyên thức giấc trong suốt giấc ngủ (30 phút mỗi lần).

Mất ngủ khi nào cần gặp bác sĩ để thăm khám?

Nếu tình trạng mất ngủ diễn ra thường xuyên, 3 lần/tuần trở lên và kéo dài ít nhất 1 tháng hoặc người bệnh vẫn khó ngủ dù đã có môi trường ngủ phù hợp và có các biện pháp nâng cao chất lượng… thì nên đến các cơ sở y tế để khám, chẩn đoán và điều trị.

Ngoài ra, nếu tình trạng mất ngủ cản trở các hoạt động buổi sáng của bạn, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.

Tác hại của mất ngủ là gì?

Thiếu ngủ mãn tính có thể ảnh hưởng đến tinh thần và cuộc sống hàng ngày của con người như thế nào? Và bị mất ngủ là bệnh gì? Dưới đây là một số tác hại của việc thiếu ngủ:

• Hậu quả về tâm lý: bực bội, khó chịu, giảm khả năng thích nghi trong cuộc sống…
• Khả năng tập trung chú ý, trí nhớ giảm sút ảnh hưởng đến năng suất, chất lượng công việc, học tập.
• Giảm thời gian phản ứng: Người lái xe mệt mỏi có thể ngủ gật trong vài giây mà không nhận ra, chỉ đủ lâu để gây ra tai nạn.
• Các vấn đề về thăng bằng như dễ mất thăng bằng, ngã, v.v.
• Ảnh hưởng sức khỏe: Thiếu ngủ trong thời gian dài khiến nhịp tim không đều, huyết áp cao, tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim, béo phì, tiểu đường.
• Ảnh hưởng tiêu cực đến da và tóc.

Biện pháp phòng ngừa và cải thiện bệnh mất ngủ

Mất ngủ kéo dài có thể xảy ra ở những người trẻ tuổi do căng thẳng liên tục, cũng như ở người cao tuổi do lão hóa và các bệnh kèm theo. Do đó, giữ nhịp sinh học ổn định cũng như lịch trình ngủ đều đặn có thể giúp ngăn ngừa chứng mất ngủ.

• Đi ngủ vào cùng một thời điểm mỗi đêm và thức dậy vào cùng một thời điểm mỗi sáng.
• Cố gắng không ngủ trưa quá 60 phút trong ngày.
• Trước khi đi ngủ, tránh sử dụng các thiết bị điện tử như điện thoại, tivi hoặc sách điện tử. Vì ánh sáng xanh phát ra từ các thiết bị này có thể khiến bạn khó đi vào giấc ngủ.
• Vào cuối ngày, tránh caffein, nicotin và rượu.
• Tập thể dục một cách thường xuyên.
• Ăn ít bữa hơn vào cuối ngày và ít hơn vào buổi tối.
• Làm cho phòng ngủ của bạn thoải mái hơn: Tối, yên bình và không quá nóng cũng không quá lạnh.
• Thực hiện một nghi thức trước khi đi ngủ bao gồm đọc sách, nghe nhạc, tắm hoặc thiền.
• Giường chỉ nên được sử dụng để ngủ và quan hệ tình dục.
• Nếu bạn không thể ngủ và không buồn ngủ, hãy thức dậy và làm điều gì đó thư giãn, chẳng hạn như đọc sách, cho đến khi bạn ngủ được.
• Lên danh sách việc cần làm trước khi đi ngủ nếu bạn có thói quen trằn trọc lo lắng về mọi thứ. Điều này có thể giúp bạn gạt những rắc rối sang một bên và thư giãn trước khi đi ngủ.

Chế độ dinh dưỡng cho người mất ngủ

Một chế độ ăn uống lành mạnh là rất quan trọng bên cạnh việc xác định nguyên nhân và thực hiện các liệu pháp được chỉ định. Sau đây là một số cách, đơn giản và rất hiệu quả để cải thiện giấc ngủ.

Thực phẩm	Công dụng
Vitamin B6	Hỗ trợ quá trình tổng hợp và sản xuất serotonin tích cực, một chất hóa học hỗ trợ điều trị và điều hòa giấc ngủ.
Magie	Hỗ trợ thư giãn, chống căng thẳng và tăng cường giấc ngủ.
Quả óc chó	Chứa nhiều melatonin, một loại hormone hỗ trợ cơ thể điều chỉnh chu kỳ giấc ngủ
Chuối	Chứa hàm lượng magie cao. Ngoài ta còn chứa tryptophan, một loại axit amin tạo ra serotonin và melatonin.
Kiwi	Giúp thúc đẩy giấc ngủ, chẳng hạn như vitamin, folate và serotonin
Hạt sen, tâm sen, củ sen	Giúp thư thái tinh thần, giảm mệt mỏi, nhức đầu, bứt rứt, căng thẳng và giúp người bệnh dễ ngủ hơn
Cá béo	Chứa nhiều vitamin D và axit béo Omega-3, có nhiều trong cá hồi, cá ngừ và cá thu, cực kỳ có lợi cho sức khỏe.

Hy vọng những thông tin trên đây sẽ giúp bạn giải đáp được thắc mắc mất ngủ là bệnh gì? Tuy nhiên, nguyên nhân mất ngủ ở mỗi người là không giống nhau vì vậy bạn nên thăm khám và điều trị kịp thời.