Viêm da cơ địa là một chứng viêm da gây ra ngứa mãn tính. Bệnh lý này có thể đi kèm với các bệnh cơ địa khác như hen suyễn, sốt cỏ khô hoặc viêm mũi dị ứng… Các triệu chứng của viêm da cơ địa thường khởi phát từ rất sớm, ngay từ tuổi sơ sinh, có thể tiếp tục đến khi trưởng thành hoặc cũng có thể xuất hiện bất cứ thời điểm nào trong đời.
Hãy cùng Hương.vn tìm hiểu về bệnh viêm da cơ địa là gì để có phương pháp điều trị hiệu quả nhé!
Viêm da cơ địa là gì ?
Viêm da cơ địa là một bệnh viêm da tái phát mãn tính với cơ chế bệnh phức tạp liên quan đến tính nhạy cảm di truyền, làm rối loạn chức năng miễn dịch và biểu bì, và các yếu tố môi trường.
Ngứa là triệu chứng chính, tổn thương da từ ban đỏ mức độ nhẹ đến lichen hóa mức độ nặng đến chứng đỏ da. Chẩn đoán chỉ có thể dựa vào hỏi bệnh và thăm khám.
Điều trị chỉ bao gồm tư vấn về cách chăm sóc da thích hợp, tránh tác nhân kích thích, bôi corticosteroid, thuốc ức chế miễn dịch. Kiểm soát ngứa và bội nhiễm rất quan trọng. Những trường hợp nặng thì phải điều trị ức chế miễn dịch toàn thân. Bệnh viêm da cơ địa ở trẻ em thường khỏi hoặc giảm đáng kể ở tuổi trưởng thành.
Cách nhận biết viêm da cơ địa?
Viêm da cơ địa có thể xuất hiện ở bất kỳ vùng da nào nhưng thường gặp là vùng bàn tay và vùng có nếp gấp (gấp khoeo chân, gấp khuỷu tay…). Các triệu chứng xuất hiện nhiều từng đợt rồi thuyên giảm và sau một thời gian sẽ quay trở lại. Chính vì vậy, bệnh lý này ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng cuộc sống, làm người bệnh luôn trong tình trạng mệt mỏi và khó chịu.
Viêm da cơ địa thường phát triển thành từng đợt, và trong đợt cấp tính, người bệnh sẽ thấy một vùng da nổi mẩn đỏ và ngứa. Mức độ ngứa có khi rất nghiêm trọng, đặc biệt là vào ban đêm gây ra mất ngủ. Khi bệnh giảm dần, vùng da sẽ chuyển sang màu nâu, xám, hoặc để lại các mảng dày da do bị chà xát nhiều.
Do ngứa nhiều nên người bệnh phải gãi, vùng da bệnh rất dễ bị trầy xước, có thể gây nhiễm trùng, tổn thương dẫn đến sưng viêm, tiết mủ đục, có mùi hôi. Tình trạng ngứa mãn tính và việc chà xát kéo dài sẽ khiến lớp da dày lên. Vì vậy, đặc điểm của người bệnh viêm da cơ địa thường khô, nứt nẻ.
Nguyên nhân gây nên viêm da cơ địa là gì ?
Viêm da cơ địa là một bệnh dị ứng, miễn dịch và có tính gia đình. Nguyên nhân chính xác của viêm da cơ địa đến nay vẫn chưa thật rõ ràng.
Một số giả thiết cho rằng do da quá khô và dễ bị kích thích hay những rối loạn trong hệ thống miễn dịch bẩm sinh cũng gây nên nổi mẩn ngứa trên da. Theo đó, tình trạng này có thể khởi phát sớm từ tuổi sơ sinh cũng như sẽ gặp nhiều khi trong gia đình có các thành viên có bệnh hen suyễn, viêm mũi dị ứng…
Một số yếu tố khác được cho là làm tình trạng viêm da dễ khởi phát hơn, làm những triệu chứng nặng nề hơn như:
- Tắm nước nóng hoặc tắm quá lâu
- Thay đổi xà phòng, thay đổi nhiệt độ
- Bài tiết mồ hôi, môi trường có độ ẩm thấp
- Mặc quần áo lông cừu hay vải nhân tạo, len dạ, tiếp xúc bụi bặm, lông động vật
- Khói thuốc lá
- Ăn thực phẩm dễ bị dị ứng như trứng, sữa, cá, đậu nành hay lúa mì…
Nói chung, để tìm kiếm nguyên nhân chính xác cần phải thực hiện các xét nghiệm rất chuyên sâu nhưng cũng không phải lúc nào cũng xác định được. Do đó, người bệnh thường được khuyến cáo nên tránh các yếu tố dễ gây ra kích thích như đã liệt kê ở trên nhằm hạn chế khả năng khởi phát bệnh.
Viêm da cơ địa nguy hiểm không ?
Do viêm da cơ địa biểu hiện thành từng đợt sau đó sẽ tự thuyên giảm, với thể nhẹ thì đa số không gây ra biến chứng nguy hiểm.
Tuy nhiên, nếu người bệnh bị ngứa và gãi nhiều, móng tay dài, nhọn và kém vệ sinh có thể gây ra nhiễm trùng da. Vì lúc đó cấu trúc vùng da bị phá vỡ, lở loét, vết nứt da bị lây nhiễm bởi chủng vi sinh vật thường trú trên da và cả vi khuẩn ngoại lai. Do đó, khi vết thương trên da lành lặn trở lại có thể để lại sẹo gây mất thẩm mỹ.
Trường hợp bị bội nhiễm thêm virus gây hội chứng eczema herpeticum khá nặng nề, biểu hiện có sốt, mệt mỏi, mụn nước trên da, tổn thương nội tạng…thì tỉ lệ tử vong sẽ từ 1-9%.
Ngoài ra, do bệnh lý mãn tính kéo dài nhiều năm, nếu điều trị sai, lạm dụng các thuốc bôi, uống có chứa Corticoid có thể dẫn đến tình trạng đỏ da toàn thân, có thể có những đợt sốt, rét run, ngứa thường xuyên…
Viêm da cơ địa ở vùng da quanh mắt làm cho người bệnh khó chịu, ngứa, da quanh mắt thâm do gãi thường xuyên gây ảnh hưởng đến thẩm mĩ. Do gãi nhiều nên các vết xước trên da có thể nhiễm trùng . Các biến chứng mắt bao gồm chảy nước mắt liên tục, viêm mí mắt, viêm kết mạc. Nếu nghi ngờ có biến chứng mắt, cần đến khám bác sĩ càng sớm càng tốt.
Phải làm gì khi mắc viêm da cơ địa ?
Khi có các dấu hiệu nghi ngờ bị viêm da cơ địa như trên, nên đến thăm khám chuyên khoa Da liễu để xác định bệnh cũng như loại trừ các chẩn đoán bệnh khác. Khi đi khám, nên cho bác sĩ biết rõ các dấu hiệu khó chịu như thế nào, bệnh bắt đầu diễn ra và kéo dài bao lâu.
Ngoài ra, cũng cần nêu lên bất kỳ yếu tố nào bạn cho rằng làm khởi phát bệnh, như thay đổi thời tiết, dùng xà phòng kh phù hợp, ra mồ hôi, khói thuốc lá… Bên cạnh đó, bác sĩ cũng cần biết bạn có dị ứng thức ăn hay có bệnh lý dị ứng nào hay không, gia đình có ai bị bệnh tương tự hay không.
Cách chữa viêm da cơ địa
Mục đích điều trị viêm da cơ địa là giảm viêm, giảm ngứa và ngăn chặn các cơn bùng phát trong tương lai, tránh bị biến chứng. Theo đó, các loại thuốc thường sẽ được bác sĩ chỉ định chi tiết như:
Kem chống ngứa: Dùng bôi vùng da có triệu chứng. Tuy nhiên, nếu bệnh nhân ngứa quá nặng làm ảnh hưởng đến sinh hoạt, đôi khi phải cần đến thuốc kháng histamine đường uống. Với các thuốc chống dị ứng gây buồn ngủ, bác sĩ thường sẽ kê uống buổi tối.
Kem dưỡng ẩm: Phối hợp với kem chống ngứa làm giảm thiểu các triệu chứng khó chịu. Ngoài ra cần thường xuyên dưỡng ẩm da, mềm da khi thời tiết lạnh và khô, tránh để da nứt nẻ sẽ giảm thiểu tình trạng gây ngứa.
Kem kháng viêm: Hạn chế các phản ứng viêm tại chỗ quá mức, làm triệu chứng thuyên giảm hơn, da bớt mẩn đỏ, sưng, ngứa.
Tuy nhiên, nên hạn chế bôi kem kháng viêm khi đã bớt ngứa và tăng cường các phương pháp tự chăm sóc khác như làm ẩm da, mềm da sẽ giúp kiểm soát tình trạng viêm da cơ địa mức độ nhẹ thay vì dùng thuốc. Vì nếu dùng kéo dài kèm kháng viêm sẽ gây tác dụng phụ như làm đổi màu da, gây mỏng da, mọc lông và dễ làm da nhiễm trùng hơn.
Các kem kháng viêm có corticoid chỉ nên sử dụng khi có sự chỉ định của bác sĩ. Tùy vào tính chất tổn thương, bác sĩ sẽ kê các sản phẩm phù hợp từ nhẹ đến nặng.
Kháng sinh: Trong trường hợp người bệnh nhiễm trùng da thì cần bổ sung thêm kháng sinh trong một thời gian ngắn để điều trị nhiễm trùng. Đồng thời, nếu vết thương hở và làm chảy dịch, người bệnh cần đắp gạc, vệ sinh và thay băng mỗi ngày để tránh bị bội nhiễm.
Hạn chế yếu tố kích thích bệnh khởi phát: Nhiều bệnh nhân lo lắng viêm da cơ địa có lây không vì sợ bị lây từ người khác hay lo ngại sẽ lây cho người thân trong gia đình. Tuy nhiên, bệnh do cơ địa da của từng người nên hoàn toàn không lây nhiễm.
Theo đó, việc cần làm là hạn chế yếu tố kích thích bệnh khởi phát:
- Tránh các loại thức ăn dễ gây dị ứng, vệ sinh nhà cửa, giặt giũ chăn, gối, nệm, và màn cửa thường xuyên, tránh khói thuốc lá và môi trường bụi bặm.
- Tắm không quá lâu; mỗi lần tắm trong 15 – 20 phút và sử dụng nước ấm hơn là nước nóng.
- Nên dùng một loại nước hoa, xà phòng cố định và có tính tẩy rửa nhẹ nhàng, không gây kích ứng; nếu muốn thay đổi, nên thử trên một vùng da mỏng trước xem có gây kích ứng hay không.
- Hạn chế gãi đến mức tối thiểu; đối với trẻ nhỏ, cần cắt móng tay và vệ sinh tay đều đặn thường xuyên.
- Khi trời nóng, nên mặc quần áo thoáng mát. Khi trời lạnh và khô, cần dưỡng da với các loại kem, sáp để giữ cho da một độ ẩm nhất định. Nhớ phải uống đủ nước.
Các biện pháp điều trị khác như: Liệu pháp miễn dịch đang từng bước được ứng dụng trong điều trị viêm da cơ địa nói riêng và các bệnh do rối loạn miễn dịch nói chung.
Tuy nhiên, hiệu quả về lâu dài cũng như tính an toàn của nhóm thuốc này vẫn chưa rõ ràng nên chỉ được sử dụng cho trẻ em trên 2 tuổi và người lớn. Đồng thời, phương cách này chỉ được sử dụng khi phương pháp điều trị khác thất bại hoặc hoàn toàn không dung nạp được.
Quang tuyến trị liệu: Phương pháp này đang cho thấy những kết quả tích cực trong việc điều chỉnh các rối loạn trong và ngay dưới cấu trúc da. Tuy nhiên, khả năng áp dụng rộng rãi và không gây tác dụng phụ đang cần nghiên cứu thêm, bởi có một số bằng chứng cho thấy gây lão hóa da sớm cũng như tăng nguy cơ bị ung thư da.
Xem thêm Cách trị hôi miệng sau một đêm nhanh chóng và hiệu quả
Hi vọng những thông tin hữu ích trên sẽ giúp các bạn hiểu rõ hơn viêm da cơ địa là gì và cách trị an toàn và hiệu quả. Hương.vn luôn bên bạn trong quá trình chăm sóc sức khoẻ sắc đẹp.
Về tác giả:
Chúng tôi không kiếm lợi nhuận từ nội dung đăng tải. Các bài viết đều được biên soạn và kiểm duyệt bởi đội ngũ tác giả và biên tập viên của trang sức khỏe và sắc đẹp Hương.Vn – Cửa hàng sức khỏe Hương Việt Nam. Xem thêm về tác giả