Ăn chay đang là chế độ ăn lành mạnh hiện nay được nhiều người hướng đến. Tuy nhiên, những người mới bắt đầu ăn chay hay đang có ý định ăn chay thường có những thắc mắc rằng liệu ăn chay có đảm bảo được chất dinh dưỡng không? Ăn chay có tốt không? Vậy hãy cùng Huong.vn tìm hiểu xem lợi ích của việc ăn chay là gì nhé!
Ăn chay là gì
Ăn chay có nghĩa đây là một chế độ ăn uống kiêng những thực phẩm từ động vật, các loại thịt như thịt đỏ, thịt gia cầm, hải sản, côn trùng,… Người ăn theo chế độ này thường chỉ ăn những thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật. Như trái cây, rau quả, ngũ cốc, các loại hạt,…
Ngoài ra, vẫn có các trường phái ăn chay ăn các sản phẩm từ trứng, sữa, hoặc mật ong, bơ, phô mai hay kem, váng sữa,…
Tùy vào mục đích và lý do khác nhau để lựa chọn các phương pháp ăn chay. Hiện nay thì có 2 phương pháp ăn chay phổ biến đó là ăn chay trường và ăn chay kỳ.
Ăn chay trường
Ăn chay trường còn được gọi với các tên là trường trai, đây là phương pháp ăn chay mỗi ngày, ăn chay đến suốt đời. Những người theo phương pháp này sẽ loại bỏ hoàn toàn các thức ăn từ động vật ra khỏi thực đơn. Thường những người ăn chay trường là những người theo Phật giáo, Phật tử, những người đã xuất gia. Cũng có thể có một số trường hợp theo phương pháp này là bởi vì họ yêu thích những món ăn từ thực vật, không muốn giết hại các loài động vật.
Ăn chay kỳ
Đây là phương pháp ăn chay vào những ngày cố định trong tháng, hoặc những tháng cố định trong năm rồi trở về với thói quen ăn mặn như bình thường. Tùy vào sở thích tự nguyện nên mỗi gia đình sẽ có những thời điểm ăn chay khác nhau.
Mốc thời gian thường ăn chay kỳ như sau:
- Nhị trai: Ăn 2 ngày (mồng một và rằm âm lịch)
- Tứ trai: 4 ngày (1,14,15,30 âm lịch)
- Lục trai: 6 ngày (1,8,14,15,23,30 âm lịch)
- Thập trai: 10 ngày (6 ngày trên và thêm 18, 24, 28, 29 (tháng thiếu thì là 27, 28)
- Nguyệt trai: ăn chay tháng, hoặc 1, hoặc 3, hoặc 6 tháng tùy theo sự phát nguyện.
Dưới đây là một số chế độ ăn chay mà có thể áp dụng vào thực đơn hằng ngày
Ăn chay Lacto – ovo | kiêng sản phẩm từ động vật nhưng vẫn ăn trứng, sữa và sản phẩm từ thực vật. |
Ăn chay Lacto | kiêng sản phẩm từ động vật, trứng nhưng tiêu thụ các sản phẩm từ sữa và từ thực vật. |
Ăn chay ovo | kiêng sản phẩm từ động vật, các loại sữa nhưng ăn trứng và các sản phẩm từ thực vật. |
Ăn chay thuần chay | kiêng tất cả các sản phẩm từ động vật, kể cả gelatin và mật ong… |
Ăn chay bán phần | kiêng ăn thịt động vật nhưng có người vẫn chọn ăn cá hoặc chọn ăn thịt từ gia cầm. |
Ăn chay linh hoạt | chỉ ăn các sản phẩm từ thực vật nhưng vẫn kèm thêm lượng nhỏ thức ăn từ động vật. |
Ăn chay có tốt không?
Vậy đã có ai từng thắc mắc rằng ăn chay có tốt không sao được người người nhà nhà yêu thích đến vậy. Hãy xem những lợi ích vàng của việc ăn chay dưới đây nhé.
Giúp da khỏe mạnh
Khi cơ thể nạp nhiều các loại rau xanh, hoa quả thì đồng nghĩa với việc các chất xơ, vitamin, chất chống oxy hóa,.. cũng được nạp vào cơ thể nhiều hơn giúp làn da được khỏe mạnh và đẹp lên trông thấy.
Giảm cholesterol
Mỡ ở động vật thường ảnh hưởng đến lượng cholesterol trong cơ thể. Vì vậy mà khi áp dụng phương pháp ăn chay sẽ giúp cơ thể nạp đủ lượng cholesterol trong ngày, không quá nhiều cũng không quá ít. Những người thực hiện chế độ ăn chay thường xuyên đã được chứng minh rằng có hàm lượng chất béo và cholesterol trong cơ thể thấp hơn những người không ăn chay.
Cải thiện việc trao đổi chất
Các thực phẩm ăn chay thường là thực vật. Vì thế mà việc tiêu hóa trở nên dễ dàng hơn. Thậm chí, nó còn giúp việc tiêu hóa và trao đổi chất trở nên tốt hơn. Bên cạnh đó, tỷ lệ trao đổi chất ở những người có chế độ ăn chay là khá cao nên sẽ càng giúp bạn đốt cháy nhiều chất béo để giảm cân.
Tăng tuổi thọ
Việc bạn thường xuyên ăn nhiều rau xanh và hoa quả thông qua việc ăn chay, sẽ giúp bạn loại bỏ bớt các độc tố trong cơ thể, làm cho cơ thể thanh lọc hơn. Kết hợp với việc vận động nhẹ nhàng sẽ giúp cơ thể của bạn khỏe mạnh, ngăn ngừa các bệnh nguy hiểm hơn.
Giảm huyết áp
Thực phẩm từ thực vật có xu hướng ít chất béo, natri và cholesterol nên có tác động rất tích cực đến huyết áp của bạn. Trong trái cây cũng có một nồng độ kali nhất định, vì thế có vai trò rất tốt trong việc hỗ trợ huyết áp.
Giảm nguy cơ béo phì
Đây có là là lợi ích dễ dàng nhận thấy nhất của việc ăn chay. Khi ăn chay bạn sẽ cẩn thận hơn trong việc lựa chọn các loại thực phẩm, không còn ăn những món ăn theo sở thích. Vì thế mà việc ăn chay là cách tốt nhất có thể giảm nguy cơ bệnh béo phì và đột quỵ
Hạn chế bị tiểu đường tuýp 2
Nếu bạn đang bị bệnh tiểu đường hay đang muốn phòng ngừa căn bệnh này thì có thể xem xét về phương pháp ăn chay. Những thực phẩm ăn chay thường có lượng đường rất ít vì thế nên nó có thể giúp lượng đường trong máu được ổn định. Một số thực phẩm bạn có thể tham khảo như các loại hạt, các loại đậu, hay ngũ cốc nguyên hạt.
Cải thiện tâm trạng
Khi ăn chay bạn sẽ có cảm giác thanh bình, nhẹ nhàng hơn khi tiêu thụ các thực phẩm từ thiên nhiên. Dần dần sẽ ít nổi nóng và hiểu sâu hơn về việc làm cách nào để tịnh tâm. Mang lại cho con người sự thoải mái, không còn cảm thấy lo sợ hay mệt mỏi. Giúp tâm hồn con người an vui và hiền hòa hơn. Đây có lẽ cũng là điều mà nhiều người khi bắt đầu ăn chay muốn hướng đến.
Giảm nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch
Bởi cholesterol và chất béo bão hòa chỉ có nhiều trong thịt mỡ động vật. Vì vậy, người ăn chay sẽ ít bị các bệnh về tim mạch, cao huyết áp, xơ vữa động mạch,..
Giảm nguy cơ bị ung thư
Chế độ ăn thuần chay sẽ giúp bạn giảm nguy cơ mắc các loại ung thư và ngăn ngừa một số bệnh ung thư ở phụ nữ. Trong khi đó, chế độ ăn chay lacto – ovo sẽ giúp bạn ngăn ngừa ung thư ở đường tiêu hóa.
Giảm cân
Thường có một số thắc mắc về việc “ăn chay có giảm cân không?” Câu trả lời là có, đối với những người ăn chay trường, họ cắt giảm hoàn toàn các thực phẩm từ động vật, vì thế mà việc chỉ tiêu thụ các chất từ thực vật có thể hoàn toàn ngăn chặn nguy cơ bị béo phì và tích trữ mỡ thừa.
Giúp xương chắc khỏe
Trên thực tế, các thực phẩm từ động vật sẽ ép canxi ra khỏi cơ thể bạn gây ra tình trạng mất xương và loãng xương. Vì vậy, khi bạn thực hiện chế độ ăn chay sẽ giúp xương chắc khỏe hơn.
Ăn chay như thế nào là đúng cách
Lợi ích của việc ăn chay rất nhiều nhưng quan trọng là người ăn cần phải hiểu rõ về những nguyên tắc của ăn chay. Điều quan trọng nhất trong ăn chay chính là khẩu phần ăn. Người ăn chay phải đảm bảo khẩu phần ăn chay có đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể.
Khẩu phần ăn chay đầy đủ bao gồm ngũ cốc nguyên hạt (tinh bột), các loại đậu (đạm thực vật), rau xanh (chất xơ, vitamin và chất khoáng), trái cây tươi, trái cây bơ, sữa,..
Người muốn ăn chay nên tránh các loại kem hay chè ngọt, đây là những thực phẩm có nhiều đường làm tăng nguy cơ béo phì cho cơ thể. Trong trường hợp bạn ăn chay theo mùa, có thể sử dụng tất cả các loại thực phẩm từ thực vật, tuy nhiên phải biết kết hợp các thành phần để đảm bảo đầy đủ chất dinh dưỡng trong cơ thể.
Bên cạnh đó, phải đảm bảo độ an toàn, xanh, sạch của các loại thực phẩm. Bạn có thể thay đổi các phương pháp như hấp, luộc, lẩu, bún, hủ tiếu chay,..Tuy nhiên, phương pháp hấp được các chuyên gia mọi người nên áp dụng hơn, bởi vì khi hấp các loại rau củ sẽ ít thất thoát chất dinh dưỡng hơn.
Ngoài ra, người muốn ăn chay trước hết phải tạo ra một thực đơn đa dạng, tránh lặp đi lặp lại các món ăn gây nhàm chán, lại không cân bằng được các chất dinh dưỡng. Những món ăn thường gặp trong bữa ăn chay như tương, chao hoặc các loại cải muối, dưa cải, cà muối… có hàm lượng muối rất cao, chỉ nên dùng hạn chế và cần tránh ở những người cao tuổi, có bệnh nền tăng huyết áp, tim mạch, thận hay tiểu đường.
Chế độ ăn chay hằng ngày của người ăn chay phải đảm bảo các nhóm dinh dưỡng gồm:
- Nhóm bột đường: Gạo, các loại khoai, ngô, các loại ngũ cốc
- Chất đạm: Các loại đậu
- Chất béo: Dầu đậu nành, dầu mè
- Vitamin và khoáng chất: Bổ sung từ các loại rau củ, trái cây,..
Những đối tượng không nên ăn chay
Tuy việc ăn chay đem lại rất nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng có một số đối tượng không nên áp dụng việc ăn chay. Việc này sẽ dẫn đến một số tác dụng phụ có hại cho cơ thể.
Hãy tham khảo xem mình có nằm trong những đối tượng dưới đây không nhé.
- Người có rối loạn tiền sử ăn uống
- Người suy dinh dưỡng
- Trẻ nhỏ đang trong độ tuổi phát triển
- Phụ nữ đang mang thai và cho con bú
- Người dị ứng với tất cả các loại hạt
Việc ăn chay có tốt không còn phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố như mục đích, điều kiện hay sở thích của mỗi người. Do vậy, qua bài viết này Huong.vn hy vọng mọi người có thể lựa chọn cho mình một kiểu ăn chay phù hợp hay cách lên thực đơn một cách hợp lý, hiệu quả và an toàn.
Cửa hàng Sức khỏe Hương Việt Nam
Địa chỉ: 17 Nguyễn Khoái, Đà Nẵng
Hotline: 0789277892
Google Map: https://goo.gl/maps/cAXCrofVdDshYLHX8
Website: https://huong.vn
Về tác giả:
Chúng tôi không kiếm lợi nhuận từ nội dung đăng tải. Các bài viết đều được biên soạn và kiểm duyệt bởi đội ngũ tác giả và biên tập viên của trang sức khỏe và sắc đẹp Hương.Vn – Cửa hàng sức khỏe Hương Việt Nam. Xem thêm về tác giả