Bạn có thực sự hiểu về cấu trúc da của mình?

Chắc hẳn, ai cũng biết da là bộ phận có kích cỡ lớn nhất của cơ thể. Tế bào dưới da có tỉ lệ nhân bản và sinh sôi nhanh hơn các bộ phận khác. Vì vậy mà mỗi ngày có thể tạo lớp tế bào da mới để thay thế cho các tế bào cũ đã chết đi.

Da có nhiệm vụ rất quan trọng trong bảo vệ cơ thể, giúp cơ thể ngăn chặn các vi khuẩn, hóa chất và các chất độc xâm nhập từ bên ngoài môi trường vào trong cơ thể. Cấu trúc da cần được duy trì ổn định để làn da có thể khỏe mạnh và chống lại các tác hại từ bên ngoài.

Hương.vn sẽ giúp các bạn tìm hiểu kỹ hơn về làn da, cấu trúc da để bạn có các phương pháp điều trị và sử dụng các sản phẩm để chăm sóc da hiệu quả nhất.

Cấu trúc da là gì?

Cấu trúc da là cơ quan luôn luôn có sự  thay đổi. Làn da gồm 3 lớp chính: biểu bì, hạ bì và lớp mô dưới da – mỗi lớp lại bao gồm nhiều lớp khác thay thế. Các phần phụ của da như các nang và các tuyến mồ hôi, tuyến bã nhờn cũng đóng các vai trò khác nhau trong chức năng của da.

Phân loại

Biểu bì

Là lớp da ở phía ngoài cùng, nơi chúng ta có thể nhìn và chạm vào được. Lớp biểu bì có chức năng bảo vệ làn da tránh khỏi các độc tố, vi khuẩn, tránh bị mất các chất lỏng cần thiết.

Lớp biểu bì gồm 5 lớp tế bào. Các tế bào được sản sinh ở lớp trong cùng rồi di chuyển đến bề mặt da. Sau đó, chúng phát triển và trải qua nhiều sự thay đổi. Đây chính là quá trình sừng hóa (hay hình thành sừng ở biểu bì), làm mỗi lớp của tầng biểu bì trở nên khác biệt.

Lớp đáy (hay stratum basale)

Là lớp trong cùng của biểu bì, nơi các tế bào keratinocyte sản sinh. Cấu trúc da của lớp đáy bao gồm:

• Lớp tế bào gai: Các tế bào keratinocytes sản sinh chất sừng là các sợi protein và phát triển trở thành hình con suốt.
• Lớp hạt: Quá trình sừng hóa bắt đầu, là lúc các tế bào sản sinh ra các hạt nhỏ và các hạt này di chuyển lên trên, biến đổi thành chất sừng và các lipid cho biểu bì.
• Lớp bóng: Các tế bào bị ép trở nên bằng phẳng, không thể phân biệt được.
• Lớp sừng: Là lớp ngoài cùng của biểu bì, trung bình có khoảng 20 lớp da cùng các tế bào chết đã được dát mỏng, phụ thuộc vào vùng da của cơ thể. Những tế bào chết bong ra thường xuyên trong quá trình tróc vảy. Lớp sừng là địa điểmi cư trú của các tuyến mồ hôi và các tuyến bã nhờn.

Các tế bào của cấu trúc da ở lớp sừng được gắn kết với nhau bằng các lipid biểu bì. Những lipid này rất quan trọng để tạo nên một làn da khỏe mạnh bởi chúng tạo nên hàng rào bảo vệ và giữ được độ ẩm cho da. Khi các lipid bị mất đi, da trở nên khô hơn và có cảm giác bị căng và sần sùi.

Cấu trúc da của biểu bì được bao phủ bằng chất nhũ tương gồm nước và lipid (chất béo) được biết như các màng hydrolipid. Lớp màng này giúp duy trì sự tiết mồ hôi,  bã nhờn, giúp làn da mềm hơn và hoạt động như hàng rào chống lại vi khuẩn và nấm.

Phần nước của màng như là các acid bảo vệ bao gồm:

• Axit lactic và một số các amino axit từ tiết mồ hôi
• Các axit tự do từ dầu
• Các amino axit và các nhân tố tạo độ ẩm tự nhiên khác là nhân tố của quá trình sừng hóa.

Bao phủ hầu hết các phần cơ thể nhưng biểu bì chỉ có độ dày khoảng 0.1mm, vùng biểu bì chung quanh mắt mỏng hơn (0.05mm), dưới bàn chân thì dày hơn (1-5mm).

Hạ bì (hay lớp mô mạch liên kết)

Hạ bì bao gồm một lớp dày trên lớp mô dưới da và một lớp hình uốn lượn sóng ở dưới biểu bì

Cấu trúc da của lớp hạ bì thì dày, đàn hồi, là lớp giữa của da, bao gồm 2 lớp:

• Lớp đáy là vùng rộng và dày, nơi tiếp giáp với hạ bì.
• Lớp lưới được định dạng hình làn sóng và tiếp xúc với biểu bì

Phần cấu trúc da chính của lớp hạ bì là sợi collagen, sợi đàn hồi cùng các mô liên kết có chức năng giúp cho làn da khỏe mạnh, linh hoạt mang đến sự trẻ trung hơn cho da. Các cấu trúc này thì gắn chặt với một chất như gel có chứa axit hyaluronic, có khả năng cao trong liên kết với phân tử nước giúp duy trì thể tích của da.

Lối sống và các nhân tố bên ngoài như ánh nắng mặt trời, sự thay đổi nhiệt độ có tác động đến số lượng sợi collagen và sợi đàn hồi trong cấu trúc da. Khi chúng ta già đi, sự sản sinh sợi collagen, sợi đàn hồi tự nhiên giảm xuống và chức năng của da gắn kết với các phân tử nước do đó cũng bị suy yếu. Làn da bắt đầu trông có vẻ thiếu săn chắc và nếp nhăn xuất hiện. 

Cấu tạo da lớp hạ bì có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ cơ thể khỏi ảnh hưởng của các nhân tố bên ngoài cũng như nuôi dưỡng lớp ngoài cùng:

• Lớp hạ bì dày: Có cấu trúc giúp làm nhẹ đi các tác động từ bên ngoài và khi tổn thương xảy ra, chúng chứa các mô liên kết giúp làm lành vết thương như nguyên bào sợi và dưỡng bào
• Là  nơi có chứa nhiều mao mạch máu giúp nuôi dưỡng biểu bì và loại bỏ các chất thải.
• Tuyến bã nhờn là nơi sản sinh dầu cho bề mặt da và tuyến mồ hôi là nơi vận chuyển nước và axit lactic tới bề mặt da đều được đặt tại lớp hạ bì. Các chất lỏng này kết hợp với nhau sẽ tạo nên lớp màng hydrolipid.

Cấu trúc da lớp hạ bì còn là nơi có các cơ quan như:

• Các mao mạch bạch huyết.
• Cơ quan cảm nhận cảm giác.
• Chân tóc là nơi tóc được phát triển.

Mô dưới da (lớp mỡ dưới da)

Là lớp da ở phía trong cùng – nơi tạo ra năng lượng của cơ thể, đồng thời hoạt động như một tấm đệm cách nhiệt cho cơ thể bao gồm:

• Các tế bào mỡ gắn kết lại với nhau tạo thành nhóm như một lớp đệm.
• Các sợi collagen đặc biệt được gọi là vách mô hay đường ranh giới bao gồm các mô liên kết mềm xốp giúp giữ các tế bào chất béo có thể gắn kết lại với nhau.
• Các mạch máu.

Số lượng các tế bào chất béo ở mô dưới da khác với các vùng trên cơ thể. Hơn  nữa, sự tạo thành các tế bào cũng khác nhau giữa nam và nữ, cũng như cấu trúc của các bộ phận khác của da.

Xem thêm Tái tạo da là gì? Phương pháp tái tạo da mặt an toàn

Chức năng của da

Làn da rất quan trọng đối với sức khỏe cơ thể cũng như tinh thần của chúng ta. Một cấu trúc da khỏe hoạt động như một rào cản giữa tác động của thế giới bên ngoài vào bên trong cơ thể, và là sự bảo vệ cơ thể đầu tiên và tốt nhất.

Như là lớp ngoài cùng của da, lớp sừng đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ cơ thể khỏi môi trường và hạn chế sự mất nước và tia bức xạ của biểu bì.

Chúng có chứa các nhân tố dưỡng ẩm tự nhiên bắt nguồn từ tuyến bã nhờn của lớp sừng bao gồm lactic và ure. Những chất này gắn kết với nước và giúp duy trì sự đàn hồi, sự vững chắc và mềm mại của da. Nếu các nhân tố này bị suy yếu, da sẽ bị mất đi độ ẩm. Khi độ ẩm của lớp sừng giảm xuống còn từ 8- 10%, da sẽ trở nên khô, sần sùi và có xu hướng bị nứt nẻ.

Khi da tiếp xúc thường xuyên với ánh nắng mặt trời, sự sản sinh sắc tố ở lớp đáy da sẽ tăng lên, da trở nên dày hơn để tự bảo vệ, gây nên chứng tăng sắc tố da có thể xảy ra.

Các tế bào cấu tạo da mở mô dưới da cũng giúp cô lập cơ thể khỏi nhiệt độ nóng và lạnh

Là cơ quan đa nhiệm vụ lớn nhất, vì vậy cấu trúc da đóng nhiều vai trò quan trọng đối với sức khỏe của chúng ta:

• Điều chỉnh nhiệt độ: Da đổ mồ hôi giúp làm mát cơ thể, thu nhỏ hệ thống các mạch máu ở hạ bì để giữ nhiệt.
• Kiểm soát cảm xúc: Đầu các dây thần kinh ở da làm da nhạy cảm với áp lực, chấn động, va chạm, nỗi đau và nhiệt độ .
• Sự tái tạo: da có khả năng phục hồi và tái tạo các vết thương
• Các tế bào chất béo ở mô dưới da cung cấp các chất dinh dưỡng quan trọng. Khi cơ thể cần, những chất này sẽ được di chuyển đến các mạch máu và đưa đến những nơi cần thiết.
• Chức năng của da cũng đóng một vai trò quan trọng thể hiện về mặt tâm lý. Là chỉ số dễ thấy nhất của sức khỏe, tình trạng da của chúng ta ảnh hưởng đến cách chúng ta cảm thấy về bản thân mình cũng như cách người khác cảm nhận chúng ta ra sao. Khi cấu tạo da hoàn chỉnh, làn da khỏe mạnh và không có bất kì vấn đề gì, chúng ta sẽ cảm thấy thoải mái và tự tin hơn.
• Bảo vệ cơ thể khỏi chấn thương.
• Điều chỉnh nhiệt độ cơ thể.
• Giúp duy trì cân bằng nước, điện giải.
• Tham gia tổng hợp các vitamin D, vitamin E cho cơ thể.
• Giúp cảm nhận các kích thích từ bên ngoài vào trong cơ thể.

Xem thêm Hướng dẫn các bước chăm sóc da mặt cơ bản cho người mới bắt đầu

Hươngvn luôn đồng hành cùng bạn trong quá trình chăm sóc và bảo vệ da. Hi vọng những thông tin trên có thể hữu ích cho chị em để hiểu hơn về làn da của mình.